
Pin năng lượng mặt trời (solar panel) là bộ phận quan trọng nhất trong hệ thống điện mặt trời, đóng vai trò thu nhận ánh sáng mặt trời và chuyển đổi thành điện năng. Sau một thời gian sử dụng, hiệu suất của pin có thể suy giảm, hoặc gặp sự cố như nứt cell, giảm điện áp, mất dòng… Do đó, việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm lỗi kỹ thuật, đảm bảo hiệu quả hoạt động và kéo dài tuổi thọ hệ thống. Trong bài viết này, Unisolar sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra pin năng lượng mặt trời đúng kỹ thuật, từ kiểm tra vật lý bên ngoài đến đo đạc các thông số điện và đánh giá hiệu suất hệ thống.
Cách kiểm tra pin năng lượng mặt trời – Kiểm tra vật lý bên ngoài
Bước đầu tiên trong cách kiểm tra pin năng lượng mặt trời là quan sát bên ngoài tấm pin – thường bị bỏ qua nhưng lại rất quan trọng. Các dấu hiệu vật lý có thể cảnh báo những hỏng hóc ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất hoặc gây mất an toàn.
Một số vấn đề thường gặp:
- Kính bề mặt bị nứt hoặc trầy xước: Có thể do mưa đá, vật rơi, va chạm cơ học trong thi công hoặc vận hành. Những vết nứt nhỏ có thể dẫn đến hiện tượng hotspot, làm giảm hiệu suất và nguy cơ cháy.
- Khung nhôm bị cong, gãy hoặc gỉ sét: Làm mất liên kết chắc chắn với hệ thống khung giàn hoặc mái nhà.
- Kết nối dây, giắc MC4 lỏng hoặc oxy hóa: Gây thất thoát điện hoặc mất kết nối mạch.
- Bụi bẩn, rêu mốc, phân chim phủ bề mặt: Làm giảm lượng ánh sáng tiếp nhận, giảm sản lượng điện.
Cách thực hiện:
- Dùng đèn pin chiếu xiên góc để dễ dàng phát hiện vết nứt nhỏ.
- Kiểm tra các điểm nối dây, hộp junction box, vít siết khung giàn.
- Vệ sinh bề mặt pin bằng khăn mềm và nước sạch nếu phát hiện bụi bẩn dày đặc.
Việc kiểm tra này nên thực hiện định kỳ 3 – 6 tháng/lần, đặc biệt sau các đợt mưa bão hoặc thời tiết khắc nghiệt.
Cách kiểm tra pin năng lượng mặt trời – Kiểm tra vật lý bên ngoài
Kiểm tra thông số điện: Đo áp, dòng và công suất thực tế
Đây là bước kỹ thuật quan trọng giúp đánh giá hiệu suất thực tế của pin so với thông số kỹ thuật ban đầu của nhà sản xuất.
Các thiết bị cần thiết:
- Đồng hồ vạn năng (Multimeter): Đo điện áp hở mạch (Voc), dòng ngắn mạch (Isc).
- Solar analyzer (máy phân tích hiệu suất): Đo IV curve, nhiệt độ, công suất thực, ghi nhận dữ liệu đầy đủ hơn.
Các bước đo đơn giản:
-
Đo điện áp hở mạch (Voc):
-
Ngắt kết nối tấm pin khỏi hệ thống.
-
Dùng vạn năng kế đo trực tiếp hai cực dương – âm của tấm pin dưới ánh nắng.
-
So sánh giá trị với thông số kỹ thuật trên tem dán (thường từ 35V – 48V tùy loại pin).
-
-
Đo dòng ngắn mạch (Isc):
-
Dùng vạn năng kế ở chế độ đo dòng điện.
-
Đo giữa hai cực của tấm pin trong điều kiện chiếu sáng mạnh (từ 10 giờ sáng – 2 giờ chiều).
-
Thông thường dòng đo được dao động khoảng 8–11A (tùy công suất tấm pin).
-
-
Đo công suất thực (P = V x I):
-
So sánh công suất đo được với công suất tiêu chuẩn của tấm pin (ví dụ: 545W).
-
Nếu công suất thực đo thấp hơn quá 15–20% so với tiêu chuẩn, có thể pin đã bị suy giảm hiệu suất hoặc gặp sự cố.
-
Lưu ý: Khi đo, phải đảm bảo an toàn điện, không chạm tay vào dây dẫn trần, làm việc khi khô ráo và dưới sự giám sát của người có chuyên môn nếu cần.
Kiểm tra thông số điện: Đo áp, dòng và công suất thực tế
Đánh giá hiệu suất và xác định nguyên nhân suy giảm
Sau khi kiểm tra các thông số điện và vật lý, bạn nên đánh giá tổng thể để xác định pin đang hoạt động ở mức hiệu quả nào.
Một số dấu hiệu cho thấy pin hoạt động không hiệu quả:
- Điện áp và dòng thực tế thấp hơn thông số thiết kế từ 15–30%.
- Hệ thống inverter báo lỗi low voltage hoặc mismatch error.
- Sản lượng điện ghi nhận thấp bất thường so với các tháng trước đó (dưới cùng điều kiện thời tiết).
Nguyên nhân thường gặp:
- Pin bị lão hóa (aging): Sau 5–10 năm, pin có thể suy giảm hiệu suất từ 10–20%.
- Cell bị nứt hoặc cháy hotspot: Gây suy giảm dòng hoặc đứt mạch trong tấm pin.
- Pin bị che bóng cục bộ: Rêu mốc, cây cối che khuất làm giảm điện áp dòng chuỗi.
- Inverter hoặc bộ đấu nối không tương thích: Gây tổn thất điện năng khi không hoạt động tại điểm công suất tối đa (MPPT).
Giải pháp:
- Thay thế tấm pin lỗi nếu suy giảm quá mức (trên 30%).
- Vệ sinh pin định kỳ, cắt tỉa cây che bóng.
- Tối ưu hóa đấu nối chuỗi, đảm bảo tương thích inverter – tấm pin.
Đánh giá hiệu suất và xác định nguyên nhân suy giảm
Hiểu và thực hiện đúng cách kiểm tra pin năng lượng mặt trời sẽ giúp bạn tối ưu hiệu suất hệ thống, kéo dài tuổi thọ thiết bị và phát hiện sớm các sự cố tiềm ẩn. Dù là hộ gia đình hay doanh nghiệp sử dụng điện mặt trời, kiểm tra định kỳ luôn là một bước quan trọng không nên bỏ qua. Nếu bạn cần hỗ trợ kiểm tra, vệ sinh, bảo trì hoặc tư vấn nâng cấp hệ thống điện mặt trời, hãy liên hệ Unisolar – đơn vị hàng đầu với hơn 9 năm kinh nghiệm và đội ngũ kỹ sư giàu chuyên môn. Unisolar cam kết mang đến giải pháp tối ưu – an toàn – hiệu quả cho hệ thống năng lượng của bạn.
Unisolar – Đơn vị cung cấp các giải pháp, thiết bị điện mặt trời uy tín hàng đầu tại thị trường Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Là đối tác chiến lược tại Việt Nam các hãng lớn như: SolarEdge, Sigenergy, JA Solar, Solmetric, Nexans, Fluke…
Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn:
- Hotline/ Zalo: 0914 049 357
- Email: service@unisolar.com.vn
- Website: www.unisolar.com.vn
- Youtube: https://www.youtube.com/@UniSolar

Unisolar – đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực điện mặt trời, chuyên cung cấp các sản phẩm, giải pháp và dịch vụ lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái tại thị trường Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.