
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và nhu cầu sử dụng năng lượng sạch tăng cao, nhiều quốc gia trên thế giới đã chuyển mình mạnh mẽ sang sử dụng năng lượng tái tạo. Trong đó, năng lượng mặt trời được xem là trụ cột quan trọng nhờ đặc tính sẵn có, dồi dào, không phát thải và chi phí ngày càng cạnh tranh. Những quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời không chỉ giải quyết được bài toán an ninh năng lượng mà còn tạo động lực phát triển kinh tế xanh và công nghệ cao. Việt Nam, với tiềm năng lớn, hoàn toàn có thể học hỏi và vươn lên trong lĩnh vực này.
Những quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời: Ai đang dẫn đầu?
Trên thế giới, nhiều nước đã có chiến lược dài hạn và thực thi hiệu quả trong phát triển năng lượng mặt trời. Dưới đây là những quốc gia đang giữ vị trí dẫn đầu về công suất lắp đặt, đầu tư và công nghệ năng lượng mặt trời:
Trung Quốc – Người khổng lồ năng lượng mặt trời toàn cầu
Trung Quốc hiện là quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời, không chỉ về tổng công suất lắp đặt mà còn là nhà sản xuất tấm pin mặt trời lớn nhất thế giới. Theo báo cáo của IEA (Cơ quan Năng lượng Quốc tế), đến cuối năm 2023, Trung Quốc đã vượt mốc 500 GWp công suất điện mặt trời, chiếm gần 1/3 tổng công suất toàn cầu.
Bên cạnh việc đầu tư mạnh mẽ trong nước, Trung Quốc còn xuất khẩu hàng tỷ đô la Mỹ thiết bị năng lượng mặt trời mỗi năm, giữ vai trò thống lĩnh chuỗi cung ứng toàn cầu. Chiến lược của nước này tập trung vào tích hợp năng lượng mặt trời vào các khu công nghiệp, nông nghiệp, nhà ở và giao thông – đồng thời phát triển lưới điện thông minh và lưu trữ năng lượng.
Những quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời – Trung Quốc
Đức – Tấm gương chuyển đổi năng lượng thành công
Đức là một trong những quốc gia đầu tiên khởi xướng chương trình “Energiewende” (Chuyển đổi năng lượng), tập trung vào việc giảm dần nhiên liệu hóa thạch và phát triển năng lượng tái tạo. Mặc dù không có lợi thế về ánh nắng như các quốc gia nhiệt đới, Đức vẫn là quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời nhờ chính sách khuyến khích mạnh mẽ, thuế ưu đãi và chương trình hỗ trợ giá điện mặt trời (Feed-in Tariff).
Với hơn 70 GWp công suất điện mặt trời lắp đặt, Đức không chỉ cung cấp điện sạch cho hàng triệu hộ dân mà còn là nơi phát triển các công nghệ giám sát và điều khiển hệ thống năng lượng thông minh hàng đầu châu Âu.
Đức – Tấm gương chuyển đổi năng lượng thành công
Ấn Độ – Cường quốc mặt trời đang lên
Là quốc gia có tốc độ đô thị hóa và nhu cầu điện tăng cao, Ấn Độ đã đặt mục tiêu đạt 280 GWp điện mặt trời vào năm 2030. Chính phủ nước này đã triển khai các chương trình quy mô lớn như “National Solar Mission” và xây dựng các công viên năng lượng mặt trời khổng lồ (mega solar parks). Thành công của Ấn Độ được thúc đẩy nhờ chi phí nhân công thấp, quy mô đầu tư tập trung và sự hỗ trợ mạnh từ chính phủ.
Ấn Độ không chỉ quan tâm đến công suất mà còn thúc đẩy năng lượng mặt trời áp mái trong các khu dân cư, trường học, bệnh viện và nông thôn – nơi chưa được tiếp cận điện ổn định từ lưới quốc gia.
Ấn Độ – Cường quốc mặt trời đang lên
Những yếu tố tạo nên thành công của quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời
Sự thành công của những quốc gia dẫn đầu không đến từ ngẫu nhiên mà dựa trên những yếu tố chiến lược và nhất quán, bao gồm:
Chính sách và hành lang pháp lý rõ ràng
Chính phủ của các quốc gia này ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư năng lượng tái tạo thông qua:
-
Ưu đãi thuế cho nhà đầu tư
-
Hỗ trợ giá điện mua từ nguồn mặt trời (FIT)
-
Cấp phép nhanh và đơn giản
-
Quy hoạch đồng bộ giữa điện mặt trời, lưu trữ năng lượng và truyền tải
Đầu tư vào hạ tầng và công nghệ
Phát triển năng lượng mặt trời đòi hỏi hệ thống hạ tầng đi kèm như: lưới điện thông minh, pin lưu trữ, hệ thống giám sát hiệu suất. Các quốc gia đi đầu đều chú trọng đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ cao để tối ưu hóa hiệu suất và giảm chi phí vận hành.
Huy động khu vực tư nhân và cộng đồng
Một yếu tố quyết định khác là khả năng huy động đầu tư từ khu vực tư nhân, đặc biệt là trong lĩnh vực điện mặt trời áp mái. Cùng với đó, các chương trình truyền thông, giáo dục cộng đồng đã góp phần nâng cao nhận thức về lợi ích của năng lượng sạch, thúc đẩy người dân và doanh nghiệp tham gia vào cuộc chuyển đổi này.
Những yếu tố tạo nên thành công của quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời
Bài học và cơ hội cho Việt Nam về năng lượng sạch
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn để phát triển điện mặt trời, với bức xạ mặt trời trung bình từ 4,5 đến 5,5 kWh/m²/ngày, đặc biệt tại các tỉnh miền Trung và Nam. Từ năm 2019 đến nay, Việt Nam đã bứt phá mạnh mẽ với hàng chục GWp công suất được lắp đặt, lọt vào top 10 quốc gia có công suất điện mặt trời mới lớn nhất thế giới trong một số năm.
Tuy nhiên, để vươn lên thành quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời, Việt Nam cần:
-
Hoàn thiện hành lang pháp lý dài hạn: Hiện nhiều nhà đầu tư đang chờ chính sách giá mua điện mới và cơ chế đấu nối linh hoạt.
-
Đầu tư hạ tầng truyền tải và lưu trữ: Tránh tình trạng thừa điện cục bộ do lưới không theo kịp nguồn phát.
-
Tăng cường hợp tác quốc tế: Tiếp nhận công nghệ và vốn đầu tư từ các quốc gia tiên tiến như Đức, Nhật Bản, Hoa Kỳ.
-
Phát triển chuỗi giá trị nội địa: Từ sản xuất tấm pin, inverter đến dịch vụ O&M để tạo giá trị gia tăng trong nước.
Bài học và cơ hội cho Việt Nam về năng lượng sạch
Những quốc gia đi đầu về năng lượng mặt trời đã chứng minh rằng, với chiến lược đúng đắn, chính sách rõ ràng và sự cam kết từ cả khu vực công – tư, năng lượng mặt trời không chỉ là giải pháp thay thế mà còn là động lực phát triển quốc gia bền vững. Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên vị thế này nếu tận dụng tốt tiềm năng sẵn có, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và mạnh dạn đổi mới mô hình năng lượng. Hành trình trở thành quốc gia tiên phong về năng lượng mặt trời sẽ là cơ hội để Việt Nam khẳng định vai trò trong cuộc cách mạng năng lượng toàn cầu, vì một tương lai xanh và thịnh vượng. Cùng Unisolar – đơn vị tiên phong trong lĩnh vực điện mặt trời áp mái – hiện thực hóa tầm nhìn đó bằng những giải pháp năng lượng thông minh, hiệu quả và bền vững, đóng góp vào mục tiêu phát triển xanh cho Việt Nam hôm nay và mai sau.
Unisolar – Đơn vị cung cấp các giải pháp, thiết bị điện mặt trời uy tín hàng đầu tại thị trường Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Là đối tác chiến lược tại Việt Nam các hãng lớn như: SolarEdge, Sigenergy, JA Solar, Solmetric, Nexans, Fluke…
Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn:
- Hotline/ Zalo: 0914 049 357
- Email: service@unisolar.com.vn
- Website: www.unisolar.com.vn
- Youtube: https://www.youtube.com/@UniSolar

Unisolar – đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực điện mặt trời, chuyên cung cấp các sản phẩm, giải pháp và dịch vụ lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái tại thị trường Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.